Nowe Skalmierzyce

Home \ Nowe Skalmierzyce

Zapraszamy Państwa do Gminy Nowe Skalmierzyce

Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce położona jest w paśmie Nizin Wielkopolskich, w północno-wschodniej części powiatu ostrowskiego, leży w południowej części Wysoczyzny Kaliskiej w dorzeczu rzeki Prosny. Graniczy z miastem Kalisz i gminami Godziesze, Gołuchów, Ostrów Wielkopolski, Sieroszewice. Na obszarze 12 499 ha zamieszkuje tutaj około 15 500 mieszkańców. Droga krajowa nr 25 przebiegająca przez teren gminy i miasta łączy jedne z największych miast województwa wielkopolskiego, jakimi są Kalisz i Ostrów Wielkopolski.

Dobre usytuowanie oraz nowoczesna infrastruktura korzystnie wpływają na ofertę samorządu skierowaną dla przedsiębiorców. O dobrym zarządzaniu niech świadczy fakt, iż gmina siedem razy na przestrzeni ponad dwóch dekad znalazła się wśród 100 najlepszych samorządów w Polsce. W jej skład wchodzi 26 wsi sołeckich: Biskupice, Biskupice Ołoboczne, Boczków, Chotów, Droszew, Fabianów, Gałązki Małe, Gałązki Wielkie, Głóski, Gniazdów, Gostyczyna, Kotowiecko, Kurów, Kościuszków, Leziona, Mączniki, Miedzianów, Ociąż, Osiek, Skalmierzyce, Strzegowa, Śliwniki, Śmiłów, Trkusów, Węgry i Żakowice.

Inwestycje

Od 1990 roku pobudowano prawie 70 kilometrów dróg gminnych, 14 kilometrów chodników oraz liczne parkingi. W 2009 roku Nowe Skalmierzyce zyskały obwodnicę, która znacząco usprawniła połączenie pomiędzy Ostrowem Wielkopolskim a Kaliszem, odciążyła od nadmiernego ruchu a także zapewniła mieszkańcom większe bezpieczeństwo. W trosce o jego wysoki poziom samorząd zakupił dla wszystkich siedmiu jednostek OSP z terenu Gminy nowoczesne samochody pożarnicze (w tym dwa nowe typu ciężkiego) oraz doposażył je w specjalistyczny sprzęt ratowniczy. Całkowicie zmodernizowano system oświetlenia drogowego, zastępując energochłonne lampy nowoczesnymi oprawami sodowymi. Wykonano również sporo inwestycji w zakresie budów lub modernizacji sal wiejskich. Powstały nowe świetlice w Śliwnikach, Chotowie, Droszewie, Gałązkach Wielkich, Głóskach, Kurowie, Ociążu, Osieku, a prace remontowe przeprowadzono w kilkunastu wsiach m.in. w Biskupicach, Biskupicach Ołobocznych, Boczkowie, Fabianowie, Gostyczynie, Lezionie, Miedzianowie, Strzegowie, Śmiłowie oraz Trkusowie. Poza świetlicami mieszkańcy zyskali także inne ważne budynki użyteczności publicznej: zmodernizowaną salę widowiskową „Stare Kino”, odnowiony Komisariat Policji w Nowych Skalmierzycach, dom przedpogrzebowy przy cmentarzu komunalnym oraz budynek biurowca Wielobranżowego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o., do którego byłej siedziby przeniesiono Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Ponadto na miejskim stadionie, obok istniejącej murawy, powstało nowe boisko treningowe oraz wyremontowano i doposażono halę sportową. Odnowione i zmodernizowane zostały: główny skwer Nowych Skalmierzyc – Plac Wolności, Skwer Czytelnika przy bibliotece oraz tzw. planty. Zagospodarowano również teren przy wjeździe do miasta od strony Kalisza, gdzie powstał Skwer Historyczny „Granica”. Zmodernizowano także ośrodek zdrowia oraz Urząd Gminy i Miasta. Do użytku oddano targowisko miejskie (2006 rok) oraz park miejski (2010 rok), który został wyposażony w plac zabaw, siłownię zewnętrzną (2014 rok), stół do gry w tenisa stołowego oraz fontannę. Warto wspomnieć, iż cały obszar gminy jest zwodociągowany (110 kilometrów sieci wodociągowej), częściowo skanalizowany (52 kilometry sieci kanalizacyjnej) oraz pokryty siecią energetyczną i gazownictwa.

Edukacja

Baza oświatowa w gminie i mieście Nowe Skalmierzyce to 12 placówek dydaktyczno-wychowawczych, do których uczęszcza prawie 2000 dzieci. System obejmuje 8 szkół podstawowych, 4 przedszkola oraz żłobek, który został wybudowany w ramach programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 „Maluch 2015.”

Kompleksowe remonty budynków, nowe elewacje, boiska wielofunkcyjne, monitoring wizyjny czy sale dydaktyczne wyposażone w nowoczesny sprzęt multimedialny i tablice interaktywne stwarzają odpowiednie warunki do kształcenia. Zorganizowany system dożywiania dzieci zapewnia świeże, ciepłe i zdrowe posiłki dla uczniów.

W latach 2008-2015 Gmina i Miasto pozyskała ponad 3 mln zł ze środków Unii Europejskiej na realizację ośmiu projektów edukacyjnych rozwijających zdolności i wyrównujących szanse uczniów z terenu gminy. Pozyskana wiedza przekłada się na wyniki osiągane podczas egzaminów podsumowujących poszczególne etapy edukacyjne.

Wysoko wykwalifikowana kadra pedagogiczna i stworzona baza dydaktyczna zapewnia uczniom wysoki poziom edukacji.

Oferta inwestycyjna

Strefa inwestycyjna położona jest w granicach administracyjnych miejscowości Ociąż, jednej z największych i najdynamiczniej rozwijających się wsi gminy Nowe Skalmierzyce. Znajduje się ona w bliskim sąsiedztwie drogi krajowej nr 25, łączącej jedne z największych miast województwa wielkopolskiego – Kalisz i Ostrów Wlkp. Obszar ten zajmuje powierzchnię ok. 50 ha i stanowi część większego kompleksu, który władze samorządowe perspektywicznie przeznaczyły pod działalność gospodarczą. We wrześniu 2009 roku oddano do użytku nowoczesną obwodnicę przebiegającą w sąsiedztwie podstrefy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Zlokalizowano tutaj duży projekt firmy Com.40 Limited i CORRECT. W bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się dwie inne firmy: Auto Partner Garcarek – Mercedes oraz Przedsiębiorstwo Drogowo-Inżynieryjne Karex. Istniejąca trasa Łódź – Tuplice umożliwia wykorzystanie infrastruktury kolejowej.

Władze samorządowe są otwarte na propozycje podjęcia współpracy we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. Świadczą o tym chociażby otrzymane nagrody Klubu Gepardów Biznesu oraz Instytutu Lokalnego Biznesu w kategoriach miasto i gmina przyjazne biznesowi w województwie wielkopolskim.

Miejsca, które warto zobaczyć:

Dworzec kolejowy

Obiekt ważny nie tylko z turystycznego, ale i historycznego punktu widzenia. Stanowi wizytówkę miasta, będąc nazywany jego perłą architektoniczną. Zaliczany do grona najpiękniejszych dworców w Polsce. Jest to zachwycający wielością detali i kunsztem wykonania monumentalny obiekt w stylu neogotyckim o długości ponad 100 m, powierzchni ponad 3000 m2 i grubości murów ok. 70 cm. Zaprojektowany przez Fridricha Bluncka jako dworzec graniczny, symbol pruskiej potęgi, został wzniesiony w ciągu zaledwie 11 miesięcy. Uruchomiono go w 1906 roku, dziesięć lat po otwarciu pierwszego skalmierzyckiego dworca zlokalizowanego na dzisiejszym Placu Wolności. Perony po jego jednej stronie przeznaczone były do obsługi pociągów niemieckich, po drugiej – do rosyjskich. Na dworcu mieściły się m.in. restauracja, dwie poczekalnie, jedna dla pasażerów I i II klasy oraz druga dla podróżnych III i IV klasy, sala odpraw celnych, kasy biletowe, pokoje gościnne i apartamenty książęce. Pomieszczenia były bogato zdobione i luksusowo wyposażone. Wystrój wnętrza restauracji stanowiły m.in. płaskorzeźby z białego, włoskiego marmuru czy kryształowe żyrandole. Podwójny dworzec funkcjonował bardzo krótko, swe strategiczne znaczenie zaczął tracić z chwilą wybuchu I wojny światowej. Stopniowo kończyła się epoka jego świetności i zaczęła następować jego powolna degradacja. W okresie międzywojennym tak wielka stacja nie była potrzebna, przebudowano więc piękne wnętrza, zamieniając je w surowe hale fabryczno-magazynowe i przestrzeń biurową. W latach 50. niewykorzystane pomieszczenia górnych kondygnacji zaadaptowano na świetlicę oraz siedzibę licznych organizacji. W latach 90., w związku z upadkiem transportu kolejowego, dworzec obsługiwał coraz mniejszą ilość pociągów i zaczął niszczeć… Ratunkiem dla powstrzymania tego procesu stało się przejęcie obiektu w 2015 roku przez samorząd Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce, który czyni starania, by przywrócić mu dawny blask.

Park miejski

Największe zielone płuca Nowych Skalmierzyc stanowi park miejski zlokalizowany przy zbiegu ulic Kamiennej oraz Kolejowej. Utworzono go w 2010 roku z okazji 20-lecia istnienia samorządu terytorialnego, a do jego aranżacji zaproszono mieszkańców, którzy podczas specjalnie zorganizowanego pikniku sadzili tu rośliny. Od tego czasu ten ponad dwuhektarowy teren stał się miejscem gromadzącym zwolenników rekreacji wśród terenów zielonych a także całe rodziny z dziećmi, dla których zaprojektowano ciekawe elementy małej architektury: podświetlaną fontannę, plac zabaw, skatepark oraz siłownię zewnętrzną.

Skwer historyczny „Granica”

Skwer znajduje się przy wjeździe do Nowych Skalmierzyc od strony Kalisza, czyli na tzw. granicy. Utworzono go w 2015 roku. Miejsce ma duże znaczenie historyczne związane z wydarzeniami z 1815 roku, kiedy to na mocy traktatu wiedeńskiego wytyczono tu granicę pomiędzy Prusami a Rosją. W zlokalizowanych obok kamienicach (ul. Kaliska 2 i 4) mieściły się wówczas budynki urzędu celnego. Niewielka komora celna systematycznie się rozrastała,

co w konsekwencji doprowadziło do powstania Nowych Skalmierzyc.

Granica, która niegdyś dzieliła Polaków, po dwustu latach stała się miejscem integracji, posiadając niezaprzeczalne walory edukacyjne oraz turystyczne. Na skwerze znajdują się bowiem nie tylko stylizowane na wiek XIX budki wartownicze ze strażnikami pruskim i rosyjskim, ustawiony pomiędzy nimi słup graniczny oraz plansze nawiązujące do historii miasta, ale również mini plac zabaw dla dzieci oraz elementy małej architektury służące wypoczynkowi. Ponadto w 2017 roku w centralnym punkcie skweru stanął pomnik będący świadectwem mającego miejsce w 1780 roku cudu eucharystycznego związanego z odnalezieniem hostii z wykradzionych ze skalmierzyckiego kościoła naczyń liturgicznych.

Skwer Czytelnika

To niewielki ponad czterystumetrowy fragment przestrzeni miejskiej usytuowany przy najważniejszym szlaku komunikacyjnym Nowych Skalmierzyc, czyli przy ulicy Kaliskiej. Od 2015 roku, kiedy to skwer poddano rewitalizacji, stał się miejscem wypoczynku i spotkań mieszkańców całego miasta. Relaksowi sprzyjają usytuowana w centralnym punkcie fontanna oraz ławeczki i stół do gry w szachy.

Zawady

Zawady to teren rekreacyjny położony w Śliwnikach w spokojnej okolicy wśród lasów oraz pól uprawnych. Doskonałe miejsce do rodzinnego wypoczynku oraz organizacji rozmaitego rodzaju festynów integrujących mieszkańców. Przebiegające tu dwa szlaki turystyczne przyciągają turystów pieszych i rowerowych, a bliskość zarybionego stawu – wędkarzy.

Wspólnymi staraniami władz samorządowych oraz mieszkańców w 2014 roku przeprowadzono tu prace związane z oczyszczeniem zbiornika, przygotowaniem plaży, nasadzeniami nowej roślinności oraz montażem altany i ławeczek, dzięki czemu teren stał się doskonałą bazą rekreacyjną.

Ogródek jordanowski

To usytuowany przy skrzyżowaniu ulic Podkockiej oraz Kolejowej w Nowych Skalmierzycach plac zabaw, który powstał w 2008 roku z myślą o najmłodszych mieszkańcach. Na ogrodzonym terenie o pow. ok. 2,5 tys. m2 znajduje się szereg urządzeń zabawowych: od tradycyjnych piaskownic, poprzez karuzele, huśtawki, sprężynowce, drabinki i ścianki gimnastyczne. Centralna alejka ogródka jordanowskiego, wzdłuż której umieszczono ławki, prowadzi do małej sceny przeznaczonej na występy artystyczne. Otoczenie sprzyja nie tylko aktywnemu wypoczynkowi dzieci, ale również organizacji różnego rodzaju festynów oraz pikników rodzinnych.

Plac Wolności

Jedyny plac w Nowych Skalmierzycach, zlokalizowany w jego samym centrum. To właśnie w tym miejscu rozwijała się najprężniej XIX-wieczna komora celna utworzona na skutek mocy traktatu wiedeńskiego. W pobliżu oraz wokół niego powstały m.in. Główny Urząd Celny, hotele, restauracje i sklepy, a w 1896 roku – kiedy w miejscowości uruchomiono kolej żelazną – pierwszy budynek dworca, pełniący dziś funkcje mieszkaniowe. Mieszczące się tu kamienice należą do najstarszych w mieście. Znajduje się tu m.in. dawny Hotel Imbach przemianowany po rozbudowie na Hotel Sperling. W centralnej części Placu Wolności znajduje się sprzyjający wypoczynkowi zielony skwer z fontanną i ławeczkami, którego estetyka poprawiła się za sprawą przeprowadzonych w 2016 roku prac rewitalizacyjnych

Pałac w Śliwnikach

Neogotycki pałac w Śliwnikach został wybudowany w połowie XIX wieku według projektu Karola Würtemberga dla Jana Nepomucena Niemojowskiego. Posiada nieregularną bryłę o 2-3 kondygnacjach, z czterema narożnymi wieżami. Według legendy w podziemiach pałacu schowana jest broń, która miała być przerzucana do ówczesnego Królestwa Polskiego. Tajemnice te nigdy nie zostały odkryte przez ówczesne władze pruskie. Nawet dzisiaj nie znamy całej prawdy na ten temat – rozbudowana, dwukondygnacyjna sieć piwnic została bowiem zagruzowana. W rezydencji gościły prawdziwe elity dawnej Rzeczypospolitej, w czasie zaborów było to ognisko polskości. Jan Nepomucen Niemojowski zmarł w 1873 roku i został pochowany wraz z żoną w krypcie kościelnej w sąsiadujących Skalmierzycach. Kolejny właściciel w 1898 roku dokonał dalszej rozbudowy pałacu. W latach 2009-2014 przeprowadzono generalny remont, który przywrócił blask temu miejscu. Obecnie obiekt stanowi prywatną rezydencję, nie jest przeznaczony do zwiedzania – dostępny jest jedynie z zewnątrz.

Dwór w Chotowie

Jego styl i konstrukcja świadczą o tym, że powstał najprawdopodobniej w połowie XIX wieku. Otoczony parkiem krajobrazowym z drugiej połowy XVIII wieku tworzy harmonijną całość z naturą. Początkowo nie była to zbyt duża posiadłość, co zmieniło się podczas przeprowadzonej w latach 20. XX wieku rozbudowy o piętrowe skrzydło zachodnie i parterowy aneks wschodni. Właścicielami dworu była wówczas wielce zasłużona dla regionu i Ojczyzny rodzina Niemojowskich ze Śliwnik. Na mocy dekretu PKWN o reformie rolnej z 1944 roku dworek przejęto na rzecz państwa i zaczął on pełnić funkcje mieszkalne dla wielu rodzin. Nieubłagane działanie czasu oraz dewastacja obiektu spowodowały, że zaczął popadać w ruinę. Posiadłość uratował obecny właściciel, który przeprowadził generalny remont budynku oraz rekultywację otaczającego go parku. Dziś Dwór Stary Chotów pełni funkcje restauracyjne, oferuje usługi hotelowe oraz wynajem sal na szkolenia i konferencje.

Budynek byłej poczty kolejowej

Okazały budynek mieszczący się w Nowych Skalmierzycach przy ul. Kolejowej 18 – drodze dojazdowej do dworca – powstał na początku XX wieku i podobnie jak on został zaprojektowany w stylu neogotyckim. Stanowi jeden z wielu obiektów należących do zabudowań węzła kolejowego, utworzonego po wybudowaniu w 1906 roku dworca granicznego (inne to m.in. wieża ciśnień, przepompownia, dyspozytornia czy osiedle domów kolejowych). Początkowo mieścił się tu urząd pocztowy, przez krótki okres również kaplica (przełom lat 20/30-tych XX wieku), następnie przychodnia zdrowia. Obecnie od kilkunastu już lat służy niepełnosprawnym mieszkańcom gminy, będąc siedzibą Stowarzyszenia Rozwoju Dziecka i Rodziny oraz działającego w jego ramach Środowiskowego Domu Samopomocy.

Budynki celne – budynki przy ul. Kaliskiej 2 i 4 oraz Kaliskiej 36

Wytyczenie pod Skalmierzycami granicy między Rosją a Prusami pociągnęło za sobą utworzenie przejścia granicznego, które – mocą ustawy sejmu pruskiego z 1818 roku – zobowiązywało przewoźników do poddania się kontroli celnej, dlatego też szybko zaczęły pojawiać się tu obiekty zaspokajające potrzeby komory. Były to nie tylko słupy graniczne, szlaban i budki strażnicze, ale również magazyny, stajnie dla koni oraz budynki administracyjne. Do tych obiektów należały m.in. mieszczące się na ówczesnej ulicy Celnej („Zollstrasse”) Pruski Główny Urząd Celny, czyli dzisiejszy budynek przy ulicy Kaliskiej 36 nazwany „cłem” oraz kamienice przy ulicy Kaliskiej 2 i 4. Są to jedne z najstarszych budynków w mieście, które dziś stanowią zasób mieszkań komunalnych. W ostatnich latach zostały one wyremontowane, dzięki czemu udało się w części przywrócić im dawny wygląd.

Stare kino” przy ul. Mostowej w Nowych Skalmierzycach

Historia budynku sięga początku XX wieku i jest związana z kolejnictwem. Początkowo mieściła się tutaj kantyna kolejowa określana z niemiecka jako „Eisenbahnkantine”. Z czasem obiekt zaczął pełnić również inne funkcje, w tym m.in. świetlicy, sali teatralnej czy miejsca spotkań dla licznie działających w okresie międzywojennym organizacji społecznych. Budynek tętnił życiem, będąc zarzewiem miejscowej kultury. Odbywały się tutaj odczyty, kursy, występy teatralne. Wydarzeniom kulturalnym patronowały Kolejowe Przysposobienie Wojskowe oraz Rodzina Kolejowa. Sala była także miejscem wieców i spotkań politycznych.

Po wojnie obiekt poszerzył swoją działalność – mieszkańcy kojarzą go przede wszystkim jako Kino Związkowe „Kolejarz”, które działało do początku lat 90. XX wieku. Od 1979 roku kino zostało również siedzibą Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, do którego zadań należały m.in. organizacja spektakli, koncertów, wystaw czy imprez rozrywkowych. W 1997 roku zadania te przejął utworzony przy Urzędzie Gminy i Miasta Referat Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji, przekształcony później w Referat Kultury, Sportu i Promocji Gminy. W latach 2015-2016 budynek poddano rozbudowie oraz generalnej modernizacji, dostosowując go do potrzeb XXI wieku. Nadal pełni on funkcje kulturalno-rozrywkowe: odbywają się tu koncerty, projekcje filmowe, spotkania mieszkańców oraz uroczystości z okazji różnych świąt i rocznic. Obiekt zyskał również oficjalną nazwę – „Stare kino.”

Pomnik Papieża

Pomnik ku czci Papieża Polaka znajduje się na leżącym przy skrzyżowaniu ul. 25 Stycznia oraz Okólnej Skwerze Jana Pawła II. Wykonane według projektu kaliskiego artysty rzeźbiarza Wiesława Andrzeja Oźminy popiersie z brązu umieszczone jest na granitowym cokole, który umiejscowiono w centralnej części placu obok znajdującego się tutaj już wcześniej tzw. kamienia milenijnego. Figurę otacza granitowa kostka oraz zieleń krzewów i roślin. Pomnik powstał w 2006 roku. Dzieło jego budowy zostało zrealizowane dzięki współpracy samorządu gminnego oraz parafii pw. Bożego Ciała. 27 czerwca tegoż roku nastąpiło jego odsłonięcie i poświęcenie, którego dokonał ksiądz biskup Stanisław Napierała.

Odtąd skwer stał się miejscem procesji mszalnych, modlitw czy też refleksji nad życiem i pontyfikatem Wielkiego Polaka. Doskonałym tego odzwierciedleniem jest widniejące na postumencie motto – słowa Jana Pawła II: „Szukałem Was, a teraz Wy przyszliście do mnie.”

Pomnik Powstańców Wlkp.

Miejsce pamięci o zbrojnym czynie Wielkopolan z lat 1918-1919 poświęcone bohaterom jedynej tak dużej zwycięskiej insurekcji w dziejach naszego narodu znajduje się przy trasie Kalisz – Ostrów Wielkopolski na pograniczu Nowych Skalmierzyc i Skalmierzyc. Lokalizację pomnika wybrano nieprzypadkowo, wiązała się ona z bliskością granicy między zaborem pruskim a rosyjskim. Monument ma formę dwóch strzelistych, dziesięciometrowych pylonów symbolizujących rozdzielone przez zabory dwie części Wielkopolski. Spina je sześcian z wizerunkiem orła, spod którego wybuchają płomienie obrazujące powstanie. Pomnik według projektu Józefa Kopczyńskiego wybudowano z okazji 60. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego przypadającej na dzień 27 grudnia 1978 roku. Jego uroczyste odsłonięcie miało miejsce dzień później – 28 grudnia. Rokrocznie odbywają się tu uroczystości rocznicowe upamiętniające wydarzenia, z którymi historia Nowych Skalmierzyc jest związana w sposób szczególny.

Pomnik upamiętniający Jana Mertkę w Boczkowie

To kolejne miejsce związane z Powstaniem Wielkopolskim honorujące pierwszego poległego powstańca, który wedle przekazów i źródeł historycznych zginął na skalmierzyckiej ziemi. Jan Mertka, żołnierz I Batalionu Pogranicznego Poznańskiego, został zastrzelony w rejonach Boczkowa przez niemiecką straż graniczną 27 grudnia 1918 roku kilka godzin przed wybuchem powstania. W odpowiedzi polscy żołnierze zajęli wieś, która stała się pierwszą w całości wyzwoloną miejscowością w Poznańskiem. Upamiętniający śmierć powstańca obelisk projektu Arkadiusza Wojciechowskiego znajduje się przy głównym skrzyżowaniu tej wsi. Ma on formę nieregularnego kamienia umieszczonego na niskim granitowym cokole. Metalową tablicę informacyjną zdobi podobizna krzyża powstańczego. Pomnik odsłonięto 26 września 1982 roku.

Pomnik Lotników

Pomnik Lotników w Nowych Skalmierzycach usytuowany przy osiedlu mieszkaniowym „Błonie” stanowi nierozłączną część historii miasta związaną z wydarzeniami z 14/15 września 1943 roku, które rozegrały się w jego pobliżu – tuż przy wjeździe do Nowych Skalmierzyc. Katastrofie uległ wówczas samolot Halifax JD 154 przewożący dla żołnierzy Armii Krajowej broń, którą miano zrzucić w Ołoboku. Maszyna, lecąc nad Nowymi Skalmierzycami, tak bardzo obniżyła lot, że zawadziła o jeden z domów mieszkalnych przy ulicy Kaliskiej i runęła na ziemię. Siedmioosobową załogę Halifaxa stanowili: kapitan obserwator Karol Gębik, kapitan pilot Franciszek Jakusz Gostomski, sierżant pilot Ludwik Henryk Misiak, starszy sierżant Wiktor Jabłoński, starszy sierżant Kazimierz Pacut, plutonowy Zdzisław Kuczkowski i kapral Henryk Fojer (przeżył katastrofę). Śmierć poniosła również trzyosobowa rodzina zamieszkująca budynek, o który zahaczył samolot: Stanisław i Genowefa Jańczakowie oraz ich syn Leon. Pomnik Lotników projektu Krzysztofa Szałankiewicza jest pamiątką tego zdarzenia. Ma on postać obelisku stojącego na podbudowie z granitowej kostki. Przed kamieniem znajduje się pamiątkowa płyta, a obok – śmigło samolotu. Pomnik został wybudowany i odsłonięty w 1993 roku – w pięćdziesiątą rocznicę tragedii. Jego poświęcenia dokonał ówczesny miejscowy proboszcz ks. Edward Wawrzyniak. Każdego roku w połowie września zbiera się tu społeczeństwo miasta i gminy, by oddać hołd nie tylko lotnikom, ale i wszystkim poległym w czasie II wojny światowej.

Pomnik bohaterów wojen w Biskupicach Ołobocznych

Pomnik znajduje się w centrum wsi niedaleko kościoła pw. św. Bartłomieja Apostoła. Wybudowano go w 1928 roku – w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości – by uczcić mieszkańców wsi poległych w walkach o odzyskanie wolności. Ogólny zarys pomnika nawiązuje do mogił powstańców styczniowych. Charakterystycznymi elementami postumentu są umieszczone na nim trzy płaskorzeźby: Jezusa Cierpiącego autorstwa Marcina Rożka, św. Floriana oraz Orła Białego w koronie. Na głównej ścianie zawieszono miedzianą tablicę z nazwiskami poległych na różnych polach bitew I wojny światowej 1914-1918 oraz podczas walk o odzyskanie niepodległości. W trakcie II wojny światowej pomnik został rozebrany przez Niemców, jednak mieszkańcy zachowali jego elementy, dzięki czemu po wojnie został zrekonstruowany w zbliżonej formie oraz przy wykorzystaniu oryginalnych materiałów. Ponadto na ścianie bocznej umieszczono tablicę upamiętniającą mieszkańców, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Przed setną rocznicą obchodów odzyskania niepodległości postanowiono poddać pomnik renowacji a ponadto zagospodarować skwer, na którym jest umiejscowiony. Inwestycja finansowana z budżetu Gminy i Miasta objęła prace przy samym obelisku, nasadzenia zieleni oraz wykonanie tablic informacyjnych związanych z historią Biskupic Ołobocznych. Miejsce to bowiem odgrywa istotną rolę w życiu wsi, gromadząc społeczeństwo przy okazji świąt narodowych. Odnowiony pomnik poświęcono 21 maja 2016 roku podczas gminnych obchodów Dnia Strażaka.

Tablica pamiątkowa przy firmie Pupil Foods w Nowych Skalmierzycach

Tablica upamiętniająca tragiczne wydarzenia, które rozegrały się 7 listopada 1939 roku przy magazynie tzw. lodowni, na terenie byłej przetwórni konserw, a obecnie zakładu Pupil-Foods Sp. z o.o. w Nowych Skalmierzycach. W pierwszych miesiącach wojny pluton egzekucyjny żołnierzy Wehrmachtu rozstrzelał tu Józefa Wojtczaka – mieszkańca Kotowiecka oraz trzech mieszkańców miejscowości Borek k/ Kalisza – Józefa Łyszczaka oraz jego synów, Józefa i Stanisława. Po wojnie miejscowa ludność ufundowała w miejscu stracenia okolicznościową tablicę, a rodziny ofiar otoczyły to miejsce opieką, stawiając granitowy pomnik. W 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej władze gminy postanowiły zastąpić starą, zniszczoną przez upływ czasu płytę nową. Uroczystość jej odsłonięcia oraz poświęcenia przez proboszcza ks. Edwarda Wawrzyniaka miała miejsce 1 września 2009 roku i zgromadziła tłumy mieszkańców oraz rodziny ofiar. Burmistrz Bożena Budzik odsłaniając tablicę podkreśliła, że akt ten jest „symbolicznym wyrazem hołdu, szacunku oraz pamięci wobec poległych nie tylko na skalmierzyckiej ziemi, ale wobec milionów wszystkich Polaków – ofiar II wojny światowej”.

Tablica upamiętniająca ofiary obozu przejściowego przy gimnazjum im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach

To miejsce upamiętniające ofiary mieszczącego się tutaj podczas II wojny światowej obozu przejściowego dla polskiej ludności cywilnej, która była stąd wysyłana do obozów koncentracyjnych bądź wysiedlana do Generalnej Guberni. O tych wydarzeniach przez długie lata informowała tylko skromna tablica, którą w 2016 roku umieszczono na nowym stelażu, a niewielką przestrzeń wokół niej zagospodarowano w bogatszej formie. Obecnie więc tablica znajduje się w głębi otwartej bramy symbolizującej przejście między dwoma światami: ciemnością a światłem, tego co dziś a jutro, życiem doczesnym a życiem po śmierci. Pomiędzy jej dwoma skrzydłami zamontowano fragment torów kolejowych ukazujących drogę przebytą przez więźniów do Dachau, natomiast na szklanych planszach umieszczonych na wykonanych ze spieku kwarcowego filarach widnieją nazwiska osób tutaj przetrzymywanych – tych, które udało się odszukać i potwierdzić. Przed tablicą umieszczono również prochy zebrane z obozów koncentracyjnych. Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie miejsca pamięci w nowej odsłonie miało miejsce 1 września 2016 roku, w 77. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Pierwszy skalmierzycki ratusz – dziś budynek Biblioteki Publicznej Gminy i Miasta

Tablica upamiętniająca 100-lecie miasta

W budynku przy ul. 3 Maja 32, w którym obecnie funkcjonuje Biblioteka Publiczna Gminy i Miasta, mieścił się pierwszy skalmierzycki ratusz. Oddano go do użytku w 1908 roku, kiedy nastąpiło administracyjne wyłączenie Nowych Skalmierzyc (wówczas Neu Skalmierchűtz) z dotychczasowej wsi Skalmierzyce. Odtąd budynek przez długie lata pełnił funkcje administracyjne, będąc siedzibą kolejnych władz. Wraz z uzyskaniem w 1962 roku przez miejscowość praw miejskich i jej rozwojem w kolejnych latach ratusz zrobił się ciasny, brakło w nim miejsca dla wszystkich wydziałów. W latach 70. podjęto więc decyzję o przeniesieniu urzędu do Skalmierzyc na ul. Ostrowską 8. W rezultacie Nowe Skalmierzyce to jedyne miasto w Polsce, które swoją siedzibę ma na wsi. Dzisiaj zaś w kamienicy przy ul. 3 Maja 32, oprócz wspomnianej już biblioteki, mieszczą się również mieszkania komunalne. 22 czerwca 2008 roku odsłonięto umieszczoną na froncie budynku tablicę upamiętniającą 100-lecie miasta. Dedykowano ją cyt. „Powstańcom Wielkopolskim, żołnierzom i ofiarom wojen światowych walczącym o niepodległość, kolejarzom i mieszkańcom oraz tym, którzy tę ziemię umiłowali”. Od 11 listopada 2015 roku, zważywszy na ważną rolę, jaką budynek odgrywał w przeszłości, codziennie w południe rozbrzmiewa z niego hejnał miasta.

Kościół pw. Bożego Ciała w Nowych Skalmierzycach

Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Nowych Skalmierzycach

Parafia pod wezwaniem Bożego Ciała powstała 3 lipca 1925 roku z parafii św. Katarzyny w Skalmierzycach na mocy dekretu Prymasa Polski Kardynała Edmunda Dalbora, a jej wezwanie nadano ku pamięci cudownego odnalezienia w dniu 30 listopada 1870 roku Najświętszego Sakramentu wykradzionego z kościoła w Skalmierzycach. Początkowo parafia borykała się z problemem braku świątyni, nabożeństwa odprawiano więc w kościele w Skalmierzycach, a w dni powszednie w kaplicy sióstr zakonnych prowadzących ochronkę przy ulicy Kamiennej. Od 1927 roku rolę kaplicy pełniła paczkarnia po byłej poczcie kolejowej, którą przejęto od Dyrekcji Kolei Państwowych w Poznaniu. W 1931 roku między ulicą Kolejową a 3 Maja rozpoczęto budowę domu katolickiego, który miał tymczasowo zastąpić kościół, jednak kiedy w 1932 roku inwestycję doprowadzono do końca, 8 listopada tegoż roku Prymas Polski Ks. August Kardynał Hlond poświęcił budynek już jako świątynię. W 2008 roku przy kościele dobudowano wieżę.

Do parafii przynależy również, jako filialny, znajdujący się przy ul. Kaliskiej kościół poewangelicki. Początki jego istnienia wiążą się z przygranicznym charakterem ówczesnych Nowych Skalmierzyc. Zdecydowana większość tutejszych mieszkańców była pochodzenia niemieckiego i wyznania ewangelickiego, a w okolicy brakowało świątyni, w której mogliby się modlić. W 1907 roku założono więc parafię ewangelicką. Budowa kościoła rozpoczęła się w połowie 1911 roku, a 17 kwietnia 1913 roku odbyło się jego uroczyste poświęcenie. Nie służył on ewangelikom zbyt długo, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości parafia utraciła swoją samodzielność ze względu na małą liczbę wiernych. Opiekę duszpasterską zaczął sprawować pastor Rutz z Ostrowa Wielkopolskiego, a po II wojnie światowej kościół opustoszał całkowicie. W 1951 roku, nadając mu wezwanie Matki Bożej Nieustającej Pomocy, został przejęty dla kultu katolickiego. Bardzo ważny okres dla świątyni to jej generalny remont przeprowadzony w latach 1996-2000. Przywrócono wówczas wnętrzu oryginalną kolorystykę, szanując dziedzictwo jej budowniczych. Szczególną uwagę warto zwrócić na drewniane sklepienie pokryte barwną polichromią z wersetami biblijnymi. Na emporach znajdują się natomiast płyciny z ornamentyką roślinną, geometryczną i medalionami – każda z nich jest niepowtarzalna. Do dziś zachowały się także dwa witraże świętych – apostołów Piotra i Pawła. Świątynia stanowi jeden z najpiękniejszych zabytków Nowych Skalmierzyc.

Cmentarz ewangelicki

Z kościołem poewangelickim w Nowych Skalmierzycach związany jest także usytuowany przy ul. Generała Józefa Hallera cmentarz. Jego historia, tak jak w przypadku kościoła, zaczęła się na początku XX-go wieku wraz z powstaniem parafii ewangelickiej dla mieszkających tutaj Niemców, najczęściej pracowników kolejowych, żołnierzy i urzędników celnych. Grzebano na nim także ofiary I i II wojny światowej. Po likwidacji gminy ewangelickiej nie użytkowany cmentarz ulegał stopniowej degradacji, którą powstrzymały przeprowadzone w 2014 roku prace rewitalizacyjne. Przy wejściu umieszczona została również tablica informacyjna z historią tego miejsca. Inwestycję przeprowadzoną przez samorząd Gminy zwieńczono odprawieniem w tym miejscu 20 października 2014 roku nabożeństwa ekumenicznego.

Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Skalmierzycach

Pierwsze pisane wzmianki o skalmierzyckiej parafii pojawiają się w 1343 roku. Skalmierzyce były wówczas wsią dotacyjną proboszczów gnieźnieńskich. Źródła podają, że w roku 1579 osada liczyła około 10 gospodarstw, w tym karczmę i rzemieślnika. Potwierdzają one istnienie w tym okresie drewnianego kościoła. Około roku 1600 w miejscu starego kościoła wybudowano nowy, również drewniany. Kilkanaście lat później dobudowano do niego murowaną kaplicę Matki Boskiej. W 1791 roku rozebrano drewnianą nawę, zmieniając budulec na cegłę. Jednocześnie od strony południowej dodano murowaną kaplicę św. Józefa, przez co kościół uzyskał obecną formę krzyża. W 1873 roku nastąpiła dalsza rozbudowa o część zachodnią i wieżę. Najstarszą i najpiękniejszą częścią kościoła jest posiadająca późnorenesansowy charakter kaplica Matki Bożej. Centralne miejsce w bogato złoconym drewnianym ołtarzu zajmuje wykonany przez nieznanego artystę obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Kult Maryi w Skalmierzycach datuje się od XV wieku, a przed Jej wizerunkiem wciąż gromadzą się tłumy wiernych. Dowodem otrzymanych łask są liczne wota. Najcenniejszym jest srebrny ryngraf z roku 1634, podarowany przez króla Władysława IV w podziękowaniu za zwycięstwo nad Turkami. Ciekawym, choć dużo młodszym zabytkiem (początek XX wieku) są umieszczone w prezbiterium dwa witraże projektu Włodzimierza Tetmajera. Datą niezwykłej wagi dla tego kościoła jest 4 września 1966 roku, kiedy to cudowny wizerunek Matki Bożej został koronowany przez ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego. 4 września 2016 roku odbyły się uroczystości jubileuszowe związane z 50-leciem tego historycznego wydarzenia.

Dom Katolicki w Skalmierzycach

Dom Katolicki w Skalmierzycach, wybudowany na początku XX wieku, od samego początku pełnił bardzo ważną rolę w życiu tutejszych mieszkańców będąc miejscem uroczystości kulturalnych i religijno-patriotycznych oraz spotkań organizacji społecznych.

Tablica umieszczona na frontowej ścianie budynku informuje że: „Dom ten postawiony w 1909 roku był siedzibą zasłużonego Banku Ludowego, ogniskiem polskości, w listopadzie i grudniu 1918 roku ośrodkiem przygotowań zbrojnego oddziału powstańczego Skalmierzyc i okolicy. Nocą 29 grudnia 1918 roku oddział powstańczy wyruszył stąd do walki z pruskim zaborcą”. Stąd bowiem właśnie wyruszyli powstańcy, aby ostatecznie zająć Nowe Skalmierzyce. Rosnący obok dąb został posadzony w pierwszą rocznicę odzyskania niepodległości.

Kościół pw. św. Mikołaja w Gostyczynie

Pierwsza wzmianka o parafii w Gostyczynie pojawia się w 1294 roku. Sam kościół może mieć nawet 500 lat, chociaż do rejestru zabytków wpisano go dopiero w 2008 roku.
Po przeprowadzonym w ostatnich latach remoncie prezentuje się nad wyraz okazale. Jest to rzadki przykład, kiedy budowli liczącej tyle lat trudno przypisać konkretny styl. Wielokrotnie przebudowywana zatraciła pierwotny wygląd, choć uważny obserwator znajdzie tutaj elementy barokowe – chociażby w zwieńczeniu prezbiterium. Obchodząc kościół od północy zobaczymy kaplicę św. Jana Nepomucena fundacji Szołdrskich z 1640 roku, a od południa lożę kolatorską. Po drodze mijamy zespół okazałych grobowców majętnych rodów pochodzących z XIX/XX wieku. Obraz, któremu oddawana jest tutaj największa cześć znajduje się w kaplicy św. Jana Nepomucena – jest to wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Po ostatniej renowacji wygląda jak nowy, z obrazu zdjęto srebrną suknię, aby uwidocznić ten XVIII-wieczny malunek. Tuż obok, w lewym ołtarzu bocznym, znajduje się obraz św. Mikołaja. Będąc przy kościele warto zwrócić uwagę na bardzo rzadki i cenny zabytek – słup sakralny ludowego artysty Pawła Brylińskiego z 1849 roku, który został tu przeniesiony z sąsiedniego Chotowa.

Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Biskupicach Ołobocznych

Kościół pw. Bartłomieja Apostoła to kolejna świątynia wzniesiona w tym miejscu, pochodząca z 1726 roku. W latach 1919-1924 przedłużono nawę kościoła, dobudowano wieżę i transept. Gruntownie go wtedy odrestaurowano z zastosowaniem urozmaiconych form dekoracji rzeźbiarsko-stolarskiej. Świątynia wzniesiona jest na planie krzyża łacińskiego z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Twórcy wnętrza dbali o jego wysoki poziom wykończenia. Barokowy ołtarz główny pochodzi z początku XVIII wieku. Zdobią go obrazy Matki Bożej z Dzieciątkiem, św. Józefa z Dzieciątkiem oraz św. Anny Samotrzeć. W ołtarzu bocznym mieści się piękna płaskorzeźba św. Antoniego Paderowskiego z roku 1919 dłuta Marcina Rożka. Na belce tęczowej zauważymy natomiast krucyfiks i rzeźby św. Piotra i św. Andrzeja w stylu barokowym. W 1990 roku na strychu odnaleziono osiem figur, które po renowacji umieszczono z powrotem w kościele. Wśród nich znajdują się postacie: św. Jana Chrzciciela, św. Zachariasza, św. Wawrzyńca, św. Anny, św. Jacka, św. Józefa, św. Pawła oraz figura Chrystusa Frasobliwego. Ten wyjątkowej urody kościół stanowi jeden z najcenniejszych przykładów drewnianej architektury sakralnej powiatu ostrowskiego. Nic więc dziwnego, że stanowił natchnienie dla licznych artystów. Świątynię rysowali m.in. Władysław Kościelniak – znany kaliski grafik i regionalista oraz Wiktor Gosieniecki – żyjący w latach 1876-1956 malarz, grafik i konserwator zabytków.

Kościół pw. Wszystkich Świętych w Droszewie

Najcenniejszym zabytkiem Droszewa jest drewniany kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, wybudowany w latach 1783-1787 z fundacji właściciela wsi, Teodora Kosseckiego. W końcu XIX wieku oraz w 1951 roku obiekt przebudowano i niezmiennie w takiej postaci możemy oglądać go do dzisiaj. Kościół ma konstrukcję zrębową, dach kryty jest gontem. Wyposażenie świątyni pochodzi głównie z XVIII wieku. Ołtarz główny zdobiony jest czterema barokowymi rzeźbami – św. Jana Chrzciciela, św. Piotra, św. Józefa i św. Anny oraz obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Znajduje się w nim również pochodzący z 1869 roku obraz Wszystkich Świętych, ale wysuwany jest on tylko podczas ważniejszych uroczystości. Oprócz ołtarza głównego uwagę przykuwają dwa boczne, pochodzące z połowy XVIII wieku. W jednym z nich znajduje się rokokowy krucyfiks. Uroku wnętrza dodaje także ścienna polichromia i niewielkie organy umieszczone na chórze. W kościele znajduje się jedno z najpiękniejszych dzieł XIX-wiecznego wielkopolskiego rzeźbiarza ludowego Pawła Brylińskiego – figury pochodzące z krzyża stojącego na tutejszym cmentarzu parafialnym. W 2015 roku zostały one zdemontowane, poddane renowacji i przeniesione do kościoła, by zapobiec ich powtórnemu zniszczeniu. Zabiegom konserwatorskim poddano także drewno krzyża, który pozostał na swoim dawnym miejscu.

Warto również zobaczyć drogę krzyżową, która znajduje się na dawnej łące za kościołem. Zbudowana ona została w latach 2006-2008 według projektu Henryka Gałacha. Zlokalizowana jest tu również wzniesiona z olbrzymich kamieni Golgota.

Kościół pw. NNMP w Ociążu

Historia parafii pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Ociążu sięga przełomu XIII i XIV wieku. Źródła wspominają o istnieniu w tym okresie drewnianej świątyni, która przez wieki służyła wiernym. Niestety została ona zniszczona przez pożar. Dzieła postawienia nowego kościoła podjął się proboszcz Andrzej Cichawski wspólnie z właścicielami wsi – Lutomirskimi. Kolejny niszczycielski pożar wybuchł w 1785 roku, jednak niedługo po katastrofie przystąpiono do ponownej odbudowy. Obecny kościół powstał w latach 1785-1786, a w 1927 roku przeprowadzono jego rozbudowę, w wyniku czego uzyskał charakterystyczny front. W jego wnętrzu na szczególną uwagę zasługuje polichromia autorstwa Wiktora Gosienieckiego wykonana w 1929 roku. Wyjątkowej urody jest także rokokowy ołtarz główny z końca XVIII wieku wraz z cennym obrazem Matki Boskiej w typie Śnieżnej z 1637 roku i postaciami fundatorów autorstwa nieznanego malarza o inicjałach A.S. Ostatnie lata to kompleksowa renowacja starych ścian świątyni, która została przeprowadzona dzięki ofiarności parafian i zaangażowaniu proboszcza. Przy kościele znajduje się drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej, kryta gontem, pochodząca z 1948 roku. Pomimo swojego stosunkowo młodego wieku znajduje się już w rejestrze zabytków.

Warto wspomnieć, iż to właśnie w Ociążu urodził się błogosławiony ksiądz Władysław Mączkowski. Podczas II wojny światowej pełnił on tajnie posługę kapłańską. 26 sierpnia 1940 roku został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie zmarł 20 sierpnia 1942 roku. Była to niezwykła postać podtrzymująca na duchu załamanych, kierująca ich myśli ku miłosierdziu Boga. Sam umierając z wycieńczenia niósł pomoc cierpiącym oraz dzielił się z nimi swoją głodową porcją chleba. Mówił do więźniów o śmierci jako o radosnym spotkaniu z Chrystusem. Księdza Mączkowskiego beatyfikowano 13 czerwca 1999 roku. W prezbiterium świątyni w Ociążu znajduje się jego portret.

  1. Sport

Samorząd Nowych Skalmierzyc dysponuje nowoczesną bazą sportową zlokalizowaną na terenie całej gminy. Mieszkańcy mogą korzystać z takich obiektów jak:

– Stadion Miejsko-Gminny w Nowych Skalmierzycach usytuowany przy ulicy Mostowej 1A. Znajdują się tutaj pełnowymiarowe boisko piłkarskie, boisko treningowe o nawierzchni sztucznej oraz hala sportowa, na których odbywają się mecze piłkarskie, coroczne Dni Miasta, zawody sportowo-pożarnicze a także inne uroczystości;

– hala sportowa oraz boisko wielofunkcyjne przy szkole podstawowej przy ul. Okólnej w Nowych Skalmierzycach

– boisko wielofunkcyjne oraz sala gimnastyczna przy szkole podstawowej przy ul. Kaliskiej w Nowych Skalmierzycach;

– boisko wielofunkcyjne przy zespole szkół w Ociążu;

– boiska sportowe przy szkole podstawowej w Skalmierzycach;

– hala i boisko przy szkole podstawowej w Gostyczynie.